مالیات بر ارزش افزوده چیست و چرا باید مالیات بپردازیم؟

مالیات انواع مختلفی دارد و هزینه‌ای است که همه افراد بدون سرپیچی باید آن را بپردازند و در صورت پرداخت نکردن و سرپیچی از قوانین مربوط به آن، توبیخ می‌شوند. مالیات بخش عظیمی از مخارج دولتی را شامل می‌شود و به شیوه‌های مختلفی دریافت می‌شود. در این مقاله قصد داریم یکی از انواع مهم مالیات، یعنی مالیات بر ارزش افزوده را توضیح دهیم. در ابتدا نگاهی کوتاه به تعریف مالیات و انواع آن می‌اندازیم و سپس به صورت خاص، مالیات بر ارزش افزوده را توضیح می‌دهیم.

مالیات چیست؟

مالیات هزینه‌ای است که باید در ازای استفاده از امکانات و منابع کشور پرداخت شود. در واقع این هزینه، یک هزینه اجتماعی است که این امکان را به دولت هر کشور می‌دهد تا امکانات و منابع را بهبود ببخشند و افزایش دهند. این دولت است که بسیاری از امکانات را فراهم می‌کند و به گونه‌ای پول و هزینه این فراهم کردن را از مردم می‌گیرد. گاه مالیات‌ها به این علت تعیین می‌شوند که از مصرف زیاد یک کالا جلوگیری شود. این کالاها اصولا چیزهایی هستند که به منابع طبیعی و سلامتی ضرر می‌رسانند. مالیات انواع مختلفی دارد که در ادامه به آن‌ها اشاره می‌کنیم:

مالیات مستقیم

• مالیات بر درآمد

1. مالیات بر درآمد املاک
2. مالیات بر درآمد حقوق
3. مالیات بر درآمد مشاغل
4. مالیات بر درآمد اشخاص حقوقی
5. مالیات بر درآمد کشاورزی
6. مالیات بر درآمد اتفاقی
7. مالیات بر درآمد منابع مختلف

• مالیات بر دارایی

1. حق تمبر
2. مالیات سالانه املاک
3. مالیات بر اراضی بایر
4. مالیات بر ارث
5. مالیات بر مستغلات مسکونی خالی

مالیات غیرمستقیم

• مالیات بر ارزش افزوده

در این بخش می‌خواهیم به بررسی مالیات بر ارزش افزوده بپردازیم و آن را به زبانی ساده توضیح دهیم.

مالیات بر ارزش افزوده چیست؟

حتما شما هم در قبوض آب، برق و … یا در رسید رستوران‌ها و کافه‌ها به عبارت مالیات بر ارزش افزوده برخورده‌اید. مبلغی که بر قیمت و هزینه‌ای که باید صرف کنید، اضافه می‌شود. مالیات بر ارزش افزوده نوعی مالیات غیرمستقیم است که شما به عنوان مصرف‌کننده یا خریدار آن را پرداخت می‌کنید و فروشنده و خدمات‌دهنده یا دریافت‌کننده مالیات، باید این مبلغ را به خزانه دولت بپردازد. این مالیات مخصوص مصرف‌کننده است و به همین علت از او دریافت می‌شود. دریافت‌کننده مالیات بر ارزش افزوده، قبلا این مبلغ را به هنگام خرید کالا و … پرداخت کرده است و به علت این که خود او مصرف‌کننده آن کالا و … محسوب نمی‌شود، این مالیات را از مصرف‌کننده دریافت می‌کند.

نحوه محاسبه مالیات بر ارزش افزوده چگونه است؟

در فرایند تولید، به ارزش کالاهای واسطه‌ای افزوده می‌شود. گاهی محاسبه مالیات بر ارزش افزوده کاری دشوار و پیچیده است و موجب خطاهای زیادی در محاسبات می‌شود. در اینجا ابتدا نحوه محاسبه ارزش افزوده را برای شما به زبانی ساده توضیح می‌دهیم. ارزش افزوده به زبان ساده به معنای فروش منهای خرید است؛ یعنی یک تولیدکننده موادی را خریداری می‌کند و سپس بر روی آن‌ها اعمالی انجام می‌دهد و در نهایت کالایی را تحویل مصرف‌کننده می‌دهد. تولیدکننده در این فرایند با فعالیت‌های خود بر ارزش آن مواد اولیه افزوده است. برای مثال، ممکن است هزینه‌ای که برای خرید مواد اولیه کرده است پنجاه هزار تومان باشد. بعد از فرایند تولید، کالا را به قیمت هشتاد هزار تومان می‌فروشد و در اینجا سی هزار تومان بر ارزش مواد اولیه افزوده است. البته این چیزی که در اینجا گفته‌ایم نوع ساده محاسبه است و روش‌های مختلفی برای محاسبه ارزش افزوده وجود دارد و انواع مختلف ارزش افزوده وجود دارد. با توجه به سامانه مالیات بر ارزش افزوده evat، مالیات بر ارزش افزوده سال 97، 9 درصد است که از این میزان، 3 درصد به عنوان عوارض دریافت می‌شود و شش درصد آن مالیات است. برای ورود به سامانه مالیاتی می‌توانید به سایت زیر بروید: https://www.evat.ir/ سامانه ارسال اظهارنامه مالیات بر ارزش افزوده نیز به آدرس زیر است: http://vat.ir/frmTaxReturn_f.htm در این سامانه نسخه عمومی اظهارنامه که ویژه کلیه بنگاه‌های فاقد عرضه سوخت و دخانیات است، نسخه مخصوص همه عرضه‌کنندگان سوخت، نسخه مخصوص کلیه عرضه‌کنندگان سیگار و محصولات دخانیاتی، نسخه عوارض آلایندگی که ویژه واحدهای تولیدی آلاینده محیط‌زیست است و نسخه ویژه شماره‌گذاری انواع خودروهای سواری و وانت دو کابین تولید داخل وجود دارد. شما می‌توانید نمونه‌های موجود در سایت را دانلود کنید و از موارد داخل نسخه‌ها مطلع شوید. علاوه بر این، می‌توانید به آدرس زیر که مربوط به سازمان امور مالیاتی کشور است، مراجعه کنید و اطلاعات بیشتری در مورد اظهارنامه‌ها به دست آورید: http://e3.tax.gov.ir/pages/action/show/408 برای بررسی گواهی ارزش افزوده نیز می‌توانید به آدرس زیر مراجعه کنید: https://www.evat.ir/frmnewvalidationofregistration.aspx گواهی ارزش افزوده یکی از مواردی است که توسط معاونت مالیات بر ارزش افزوده تعیین می‌شود.  در نظام مالیات بر ارزش افزوده اخذ این مجوز بسیار مهم است و جزئی از ضروریات سیستم اقتصادی کشور محسوب می‌شود. همه فروشندگان و ارائه‌دهندگان خدمات باید قوانین محاسبه مالیات بر ارزش افزوده را بدانند و نباید سرخود به محاسبه آن بپردازند. به همین علت باید در بخش گواهی ارزش افزوده ثبت نام کنند. برای ثبت گواهی ارزش افزوده باید مدارک زیر را تهیه کنید و مراحل زیر را بروید:

• ارائه یک نسخه از ثبت‌نام اولیه همراه با مدارک
• دریافت رمز عبور
• اظهارنامه سال‌های قبل از تاسیس تا سالی که قرار است ارزش افزوده ثبت‌نام و گواهی صادر شود.
• برگه اولیه مرحله دوم ثبت‌نام به همراه شناسه کاربری و رمز عبور
• کپی همه قراردادها
• کد اقتصادی
• کپی مدارک اعضای شرکت که شامل شناسنامه و کارت ملی می‌شود.
• آگهی تاسیس شرکت
• آخرین تغییرات شرکت
• وکالت‌ نامه
• آدرس کامل محل سکونت پیمانکار
• تلفن ثابت و شماره همراه پیمانکار و مدیرعامل
• کد پستی پیمانکار
• گواهی صلاحیت و نام شرکت در سایت رتبه‌بندی
• کد پستی دفتر یا در صورت نبود کد پستی محل فعالیت یا منزل
• نام بانک شرکت
• نام شعبه
• شماره حساب
• تلفن رئیس هیات مدیره
• کد اقتصادی
• کد پستی و آدرس رئیس هیات مدیره
• آخرین تغییرات
• مدارک اخرین اعضا

برخی از کالاها و خدمات شامل مالیات بر ارزش افزوده نمی‌شوند. در ادامه به بعضی از آن‌ها اشاره می‌کنیم:

• محصولات کشاورزی فرآوری نشده
• دام و طیور زنده
• انواع کود، سم و بذر
• مواد غذایی اصلی همچون گوشت، قند ، برنج، حبوبات، شیر، پنیر، نان
• کتاب
• فرش دستبافت
• مطبوعات
• دفتر و انواع کاغذ چاپ
• انواع دارو، لوازم مصرفی درمانی و خدمات درمانی
• خدمات توانبخشی و حمایتی
• خدماتی که شامل مالیات بر درآمد حقوقی و قانون مالیات مستقیم هستند.
• خدمات بانکی و اعتبار بانک‌ها، موسسات مالی و اعتباری
• خدمات حمل و نقل عمومی و مسافربری درون و برون‌شهری
• انواع خدمات آموزشی و پژوهشی
• خوراک دام و طیور
• لوازم دفاعی و نظامی و امنیتی
• کالاهای صادراتی

بر انواع مالیات انتقاد‌های زیادی وارد است و بسیاری از منتقدان معتقد هستند دریافت مالیات از مردم به ناحق انجام می‌شود و برای خود نیز دلایلی دارند. برخی از آن‌ها انتقاد شدیدی نسبت به دریافت مالیات بر ارزش افزوده دارند و معتقد هستند باید تفاوتی بین مالیاتی که از ثروتمندان و فقرا دریافت می‌شود، باشد. برخی هم معتقد هستند این نوع از مالیات ربطی به درآمد ندارد و هر فرد با توجه به درآمدش از کالا و خدمات استفاده می‌کند و در نتیجه آن کسی که درآمد بالاتری دارد، دفعات بیشتری از خدمات و کالا استفاده می‌کند، در نتیجه مالیات بیشتری می‌پردازد. به هر حال، مالیات بخش مهمی از درآمدهای یک کشور را شامل می‌شود و در ایران نیز از مردم دریافت می‌شود. اگر سوالی در مورد مالیات بر ارزش افزوده دارید همین حالا با شماره تلفن ۲۲۹۱۴۲۰۶-۰۲۱ تماس بگیرید و از مشاوره متخصصان مستر ثبت بهره ببرید.